Towarzystwo Akcyjne Wyrobów Bawełnianych J.K.POZNANSKIEGO w Łodzi
Akcja na 1000 rubli, emisja z 1910r.
Akcja zawierająca historię przemysłu bawełnianego z okresupokazanego w filmie ,,ziemia obiecana".
Izrael Poznański (ur. 25 sierpnia 1833 w Aleksandrowie Łódzkim, zm. 29 kwietnia 1900 w Łodzi) – przedsiębiorca łódzki pochodzenia żydowskiego. Zaliczany razem z Ludwikiem Geyerem i Karolem Scheiblerem do trzech łódzkich „królów bawełny”.
Był wnukiem kramarza Izaaka z miasta Kowal na Kujawach i najmłodszym synem kupca Kalmana (któremu nadano nazwisko Poznański) i Małki z Gdańskich. W 1825 40-letni Kalman Poznański z żoną, dziećmi, parobkiem i służącą osiedlili się w Aleksandrowie Łódzkim. W rok po urodzeniu się Izraela (1834) rodzina Poznańskich, jako dość zamożna na owe czasy, przeniosła się z Aleksandrowa Łódzkiego do Łodzi, gdzie ojciec nabył prawo handlu towarami łokciowymi, czyli bawełną i lnem, oraz zbudował pierwszą piętrową kamienicę na Starym Mieście – prowadził tam także kram z tkaninami i artykułami korzennymi.
W Łodzi Izrael skończył szkołę elementarną i tzw. progimnazjum. Przyszły multimilioner fachu przedsiębiorcy uczył się od podstaw. W wieku kilkunastu lat zbierał stare materiały, jeżdżąc rozklekotanym wózkiem, ciągnionym przez zabiedzonego konia (w przyszłości niechętni bogaczowi będą twierdzili, że nie miał wówczas konia, a do wózka zaprzęgał psy). W wieku siedemnastu lat (1851) ożenił się z Leonią Hertz, córką Mojżesza Hertza, zamożnego kupca z Warszawy. W intercyzie małżeńskiej Izrael został przedstawiony jako "majster profesji tkackiej" wnoszący do małżeństwa manufakturę wartą 500 rubli. Żona Leonia wniosła mu w posagu sklep handlujący towarami łokciowymi w Warszawie.
W grudniu 1852 Izrael przejął od ojca zarząd rodzinnej firmy kupieckiej. Poznański systematycznie poszerzał działalność: w 1859 jego zakład produkował materiały warte 6 tys. rubli, a w 1868 – 23 tys. rubli. W 1871 rozpoczął, trwające do 1892, skupywanie działek przy ul. Ogrodowej 17–23, na których w przyszłości miał powstać kompleks przemysłowy. W 1872 powstał tu pierwszy obiekt fabryczny – tkalnia mechaniczna o dużej wydajności (200 mechanicznych krosien).
W kolejnych latach nastąpiła szybka rozbudowa zakładów, która objęła:
1874/1875 – powiększenie tkalni, budowę bielnika i wykończalni;
1877 – budowę olbrzymiego gmachu przędzalni;
1878 – własne warsztaty mechaniczne;
1880 – szpital fabryczny (Szpital Św. Józefa, obecnie im. Radlińskiego) przy ul. Drewnowskiej 75;
1885–1890 – „Szpital Starozakonnych”, obecnie Szpital Kliniczny przy ul. Sterlinga 1/3;
1887 – farbiarnię, wykończalnię i centralną kotłownię;
1890, 1895 – kolejne tkalnie;
1893 – odlewnię żeliwa;
1895–1897 – wielkie magazyny bawełny przy Starym Cmentarzu.
29 października 1889 firma, podobnie jak inne łódzkie przedsiębiorstwa bawełniane, została przekształcona w spółkę akcyjną. Oficjalna nazwa zakładów brzmiała: „Towarzystwo Akcyjne Wyrobów Bawełnianych I.K. Poznańskiego w Łodzi”. Rozrastające się zakłady Poznańskiego zatrudniały z biegiem lat coraz więcej pracowników: w 1865 – 70 robotników, w 1879 – już 426 robotników, w 1906 przeciętny stan zatrudnienia wynosił 6800 ludzi.
Aktualnie w budynkach zakładu znajduje się centrum handlowe Manufaktura.
Nie wysyłam za granicę. |
|
|
|
|
